Pitajte doktora >>
Iznenadna smrt je prirodna smrt (nenasilna, netraumatska) u kojoj gubitak svih funkcija nastaje odmah ili unutar jednog sata od pojave simptoma. Iznenadna smrt se smatra srčanom kada je primarni uzrok smrti koji je doveo do prestanka rada srca nađen u srcu ili velikim krvnim sudovima, a ostali nesrčani uzroci su isključeni kao mogući razlog.
Više od 20 patoloških stanja mogu dovesti do iznenadne srčane smrti mladih sportista.
Hipertrofična kardiomiopatija (HCM) se karakteriše prekomernim zadebljanjem srčanog mišića prvenstveno leve komore. Iznenadna smrt pacijenata sa hipertrofičnom kardiomiopatijom je posledica ventrikularnih (komorskih) aritmija koje nastaju usled urođenih anomalija srčanog mišića, a pojavljuju se pri fizičkom naporu, dovodeći do slabije prokrvljenosti srčanog mišića (miokardne ishemije). Fizikalni nalaz pacijenata može biti u potpunosti normalan, obzirom da tegobe ne moraju biti prisutne u miru, već samo pri naporu. Većina pacijenata (75%-95%) će imati izmenjen elektrokardiogram (EKG). Zlatni standard u dijagnozi HCM je 2-dimenzionalni ultrazvuk srca, koji pokazuje zadebljanje zida srčanog mišiča bez povećanja mišićnih šupljina. Rana dijagnoza HCM se teže postavlja kod sportista. S obzirom da HCM imitira sportsko srce, 2-3 meseca bez treninga (dekondicioniranje) uz ponavljane ultrazvučne preglede ukazaće da li dolazi do smanjenje zadebljanja srčanog mišića koje je nastalo kao posledica intezivnih treninga. HCM je nasledni poremećaj sa različitim stepenom ispoljavanja, tako da je detaljna porodična anamneza veoma važan parametar u otkrivanju novih slučajeva HCM kod mladih sportista.
Arithmogena kardiomiopatija desne komore (ARVC) je nasledna kardiomiopatija koju karakteriše poremećena funkcija desne komore, nastala usled zamene srčanih ćelija fibroznim i masnim ćelijama. Klinički, pacijenti mogu biti u potpunosti bez simptoma ili se mogu javiti simptomi kao što su sinkopa, palpitacije, vrtoglavice, često pri naporu. Do 40 % EKG može biti normalno. Oko jedne trećine pacijenata ima pozitivnu porodičnu anamnezu. Smrt najčešće nastaje usled letalnih komorskih aritmija ili progresivnog popuštanja srca.
Anomalije koronarnih arterija – najčešća anomalija udružena sa iznenadnom smrću je polazak glavnog stable leve koronarne arterije iz desnog Valsava sinusa sa među arterijskom vezom aorte i pulmonalne arterije. EKG u miru je normalan, mada ni EKG u naporu ne mora pokazivati promene. Ultrazvuk je metod za utvrđivanje anomalija glavnog stabla i desne koronarne arterije.
Urođeni long QT sindrom (sindrom produženog QT segmenta) – urođena anomalija jonskih kanala srca koja dovodi do poremećaja repolarizacije i nastanka torsades de pointes (oblik polimorfne komorske tahikardije) koja može dovesti do pojave sinkopa, napada i iznenadne smrti.
Wolff-Parkinson-White Sindrom (WPW) – tokom normalnog sinusnog ritma, anterogradno provođenje akcesornim putem dovodi do prerane stimulacije komora, što se na EKG vidi kao delta talas. Stratifikacija rizika vrši se elektrofiziološkim ispitivanjem bez obzira da li pacijenti imaju simptome ili ne.
Brugada Sindrom – urođeni poremećaj koji može voditi spontanom nastanku smrtonosnih komorskih tahikardija. Promene na EKG mogu biti povremene i uključuju blok desne grane i elevaciju ST segmenta u desnim prekordijalnim odvodima (V1-V3). Sinkopa ili iznenadna smrt često nastaju u miru i tokom noći, najčešće između treće i četvrte decenije života.
Miokarditis – zapaljensko oboljenje izazvano infekcijom. Zahvćeni srčani mišić postaje pogodno mesto za nastanak životno ugrožavajućih aritmija.